بازارگردانها، موتور محرک نامرئی بازارهای مالی، نقشی حیاتی در تضمین نقدینگی و ثبات بازار ایفا میکنند. این نهادهای مالی با ارائه مداوم سفارشهای خرید و فروش، پل ارتباطی میان خریداران و فروشندگان را شکل میدهند. از تأمین نقدینگی در شرایط بحرانی تا کاهش نوسانات قیمت و بهبود فرایند کشف قیمت، بازارگردانها ستون فقرات عملکرد روان بازارهای مالی مدرن هستند. این مقاله به بررسی جامع نقش، عملکرد و تأثیر بازارگردانها در اکوسیستم مالی میپردازد و نگاهی عمیق به چگونگی شکلدهی آنها به پویایی بازارهای امروزی میاندازد.
فهرست عناوین
مقدمه
تعریف بازارگردان
بازارگردانها (Market Makers) به شرکتها یا افرادی اطلاق میشود که در دو سوی بازار یک اوراق بهادار فعالیت میکنند؛ به این معنا که همزمان سفارشهای خرید و فروش را ارائه میدهند. بازارگردانها در بازارهای مالی نقش واسطه را ایفا میکنند و با ارائه قیمتهای پیشنهادی (Bid) و درخواست فروش (Ask)، به تثبیت بازار و تأمین نقدینگی کمک میکنند. این فعالیتها باعث میشود که معاملات به سرعت و با کارآیی بالا انجام شوند، به طوری که خریداران و فروشندگان همیشه بتوانند در هر زمان به معاملات خود بپردازند.
تاریخچه و اهمیت بازارگردانها در بازارهای مالی
تاریخچه بازارگردانها به دورانهای ابتدایی بازارهای مالی بازمیگردد، جایی که اولین بورسها تشکیل شده و نیاز به وجود واسطههایی برای تسهیل معاملات حس میشد. در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، با توسعه بازارهای مالی و افزایش حجم معاملات، نقش بازارگردانها به عنوان تأمینکنندگان نقدینگی و تثبیتکنندگان بازار برجستهتر شد.
با گذشت زمان و پیچیدهتر شدن بازارهای مالی، بازارگردانها نیز به ابزارها و فناوریهای پیشرفتهتری دست یافتند که به آنها امکان میداد کارایی بیشتری در انجام وظایف خود داشته باشند. برای مثال، در بورسهای بزرگ مانند بورس نیویورک و نزدک، هزاران بازارگردان فعالیت میکنند که با استفاده از الگوریتمهای پیشرفته و تحلیل دادهها، به بهبود نقدینگی و کاهش نوسانات بازار کمک میکنند.
بازارگردانها با نقش اساسی خود در تأمین نقدینگی، کاهش نوسانات، بهبود قیمتها و تسهیل معاملات، پایههای اصلی عملکرد صحیح و کارآمد بازارهای مالی مدرن را تشکیل میدهند. بدون وجود بازارگردانها، بازارها با مشکلات جدی در زمینه نقدینگی و پایداری مواجه میشدند که میتوانست به کاهش اعتماد سرمایهگذاران و کاهش کارایی کلی بازار منجر شود.
نقش و وظایف بازارگردانها
وظایف اصلی بازارگردانها
بازارگردانها در بازارهای مالی نقش اساسی و حیاتی ایفا میکنند. وظایف اصلی آنها شامل موارد زیر است:
- تأمین نقدینگی: بازارگردانها با ارائه دائمی سفارشهای خرید و فروش برای اوراق بهادار مختلف، نقدینگی بازار را تضمین میکنند. این نقدینگی باعث میشود که سرمایهگذاران بتوانند به سرعت وارد یا خارج از موقعیتهای خود شوند بدون آنکه تأثیر قابل توجهی بر قیمتها بگذارند.
- کاهش نوسانات: بازارگردانها با تثبیت قیمتها و جلوگیری از نوسانات شدید، به پایداری بازار کمک میکنند. آنها با خرید در هنگام فروش شدید و فروش در هنگام خرید شدید، به متعادل کردن بازار کمک میکنند.
- تسهیل معاملات: بازارگردانها به عنوان واسطههایی عمل میکنند که خریداران و فروشندگان را به هم متصل میکنند. این وظیفه به ویژه در بازارهای بزرگ و پیچیده اهمیت دارد، جایی که یافتن طرف مقابل معامله به صورت مستقیم ممکن است دشوار باشد.
- بهبود قیمت: بازارگردانها اغلب میتوانند قیمتهای بهتری را برای سفارشهای خرید و فروش ارائه دهند، که به آن “بهبود قیمت” گفته میشود. این بهبود قیمت به نفع سرمایهگذاران است و باعث افزایش کارآیی بازار میشود.
نحوه فعالیت بازارگردانها در بازارهای مالی
بازارگردانها در بازارهای مالی به دو صورت اصلی فعالیت میکنند:
- فعالیت در بازارهای بورس: در بازارهای بورس، بازارگردانها نقش حیاتی در تأمین نقدینگی و تثبیت قیمتها دارند. آنها موظفند که دائماً سفارشهای خرید و فروش را در دفاتر سفارش (Order Books) بورسها نگهداری کنند تا اطمینان حاصل شود که همیشه یک طرف معامله وجود دارد.
- فعالیت در بازارهای خارج از بورس (OTC): در بازارهای خارج از بورس، بازارگردانها به عنوان واسطههایی عمل میکنند که معاملات را بین خریداران و فروشندگان تسهیل میکنند. این بازارها انعطافپذیری بیشتری نسبت به بورسها دارند و بازارگردانها میتوانند نقش مهمی در تأمین نقدینگی و تعیین قیمتها ایفا کنند.
بازارگردانها برای انجام وظایف خود از ابزارها و فناوریهای پیشرفتهای استفاده میکنند. آنها از الگوریتمهای پیچیده و تحلیل دادهها برای پیشبینی رفتار بازار و تنظیم سفارشها استفاده میکنند. این ابزارها به آنها کمک میکند تا به سرعت به تغییرات بازار پاسخ دهند و نقدینگی لازم را فراهم کنند.
حوزههای فعالیت بازارگردانها
برای فهم بهتر نقش و وظایف بازارگردانها، میتوان به چند مثال عملی نگاهی انداخت:
- بازارگردانی در بورس نیویورک (NYSE): در بورس نیویورک، شرکتهایی مانند Citadel Securities و Virtu Financial به عنوان بازارگردان فعالیت میکنند. آنها با ارائه دائمی سفارشهای خرید و فروش برای هزاران سهم، به تأمین نقدینگی و تثبیت قیمتها کمک میکنند. این شرکتها با استفاده از فناوریهای پیشرفته و الگوریتمهای معاملاتی، به سرعت به تغییرات بازار پاسخ میدهند و از نوسانات شدید جلوگیری میکنند.
- بازارگردانی در بازارهای ارز دیجیتال: در بازارهای ارز دیجیتال نیز بازارگردانها نقش مهمی ایفا میکنند. برای مثال، شرکت Alameda Research به عنوان یکی از بزرگترین بازارگردانهای ارز دیجیتال، با ارائه سفارشهای خرید و فروش برای ارزهای مختلف، به تأمین نقدینگی و تثبیت قیمتها کمک میکند. این شرکت با استفاده از الگوریتمهای پیچیده و تحلیل دادهها، به سرعت به تغییرات قیمت واکنش نشان میدهد و نقدینگی لازم را فراهم میکند.
- بازارگردانی در بازارهای اوراق قرضه: در بازارهای اوراق قرضه، شرکتهایی مانند JPMorgan و Goldman Sachs به عنوان بازارگردان فعالیت میکنند. آنها با خرید اوراق قرضه در زمانهایی که فروشندگان زیادی وجود دارند و فروش آنها در زمانهایی که خریداران زیادی وجود دارند، به تثبیت قیمتها و تأمین نقدینگی کمک میکنند.
بازارگردانها با ایفای نقشهای متعدد در بازارهای مالی، به بهبود کارآیی و پایداری این بازارها کمک میکنند. از طریق تأمین نقدینگی، کاهش نوسانات، تسهیل معاملات و بهبود قیمتها، آنها به سرمایهگذاران اطمینان میدهند که همیشه میتوانند به سرعت و با قیمتهای منصفانه معامله کنند. این نقشها باعث میشود که بازارگردانها بخش حیاتی و جداییناپذیر از بازارهای مالی مدرن باشند.
شرح نمونههای واقعی از فعالیتهای بازارگردانها
- بحران مالی ۲۰۰۸: در طول بحران مالی ۲۰۰۸، بازارگردانها نقش مهمی در تأمین نقدینگی و جلوگیری از فروپاشی کامل بازارهای مالی ایفا کردند. آنها با خرید و فروش داراییها، به تثبیت قیمتها و جلوگیری از نوسانات شدید کمک کردند.
- رویداد “Flash Crash” در ۲۰۱۰: در این رویداد، بازار سهام ایالات متحده در عرض چند دقیقه به طور ناگهانی سقوط کرد و سپس به سرعت بازیابی شد. بازارگردانها در این شرایط نقش مهمی در بازگرداندن ثبات به بازار داشتند. آنها با ارائه سفارشهای خرید و فروش، به کاهش نوسانات و برقراری تعادل در بازار کمک کردند.
چگونگی کسب درآمد بازارگردانها
-
توضیح اسپرد (Spread) و نحوه کسب درآمد از آن
یکی از اصلیترین روشهای کسب درآمد بازارگردانها از طریق اختلاف قیمت پیشنهادی خرید (Bid) و قیمت درخواست فروش (Ask) است که به آن اسپرد (Spread) گفته میشود. اسپرد به تفاوت بین بالاترین قیمتی که خریدار حاضر به پرداخت است و پایینترین قیمتی که فروشنده مایل به پذیرش آن است، اشاره دارد. به عنوان مثال، اگر بازارگردان برای یک سهم قیمت خرید را 100 دلار و قیمت فروش را 101 دلار تعیین کند، اسپرد برابر با 1 دلار خواهد بود.
بازارگردانها با خرید اوراق بهادار به قیمت Bid و فروش آنها به قیمت Ask، از این اختلاف قیمت سود میبرند. این سود ممکن است در نگاه اول کم به نظر برسد، اما با توجه به حجم بالای معاملات که روزانه انجام میدهند، این سودها به مقادیر قابل توجهی تبدیل میشوند. به طور مثال، اگر یک بازارگردان روزانه میلیونها سهم را با اسپردهای کوچک معامله کند، درآمد روزانه او میتواند به صدها هزار دلار برسد.
-
درآمد از طریق پرداخت برای جریان سفارش (PFOF)
یکی دیگر از روشهای عمده کسب درآمد بازارگردانها، پرداخت برای جریان سفارش (Payment for Order Flow یا PFOF) است. در این روش، بازارگردانها به کارگزاران (Brokers) پول پرداخت میکنند تا سفارشهای مشتریان خود را به سمت آنها هدایت کنند. این پرداختها به بازارگردانها امکان میدهد تا حجم بیشتری از سفارشها را دریافت کنند و از طریق معاملات بیشتر، درآمد بیشتری کسب کنند.
PFOF به این معناست که کارگزاران به جای ارسال سفارشهای مشتریان به بازارهای عمومی، آنها را به بازارگردانها میفرستند. در ازای این هدایت سفارشها، بازارگردانها مبلغی را به کارگزاران پرداخت میکنند. این مبلغ میتواند به صورت ثابت یا بر اساس حجم معاملات باشد. این روش درآمدی برای بازارگردانها بسیار جذاب است زیرا به آنها امکان میدهد تا به حجم بیشتری از معاملات دسترسی داشته باشند و از اسپردهای متعدد سود ببرند.
مثالهایی از درآمدهای بازارگردانها
برای فهم بهتر درآمدهای بازارگردانها، میتوان به برخی از بزرگترین بازیگران این حوزه نگاهی انداخت. برای مثال، شرکت Citadel Securities یکی از بزرگترین بازارگردانها در جهان است که در سالهای 2020-2021 بیش از 2.6 میلیارد دلار از طریق PFOF به دست آورده است. این مقدار نشاندهنده سهم قابل توجهی از کل درآمدهای PFOF در آن دوره زمانی است.
دیگر شرکتهای مهم در این حوزه شامل Susquehanna، Virtu Financial و Wolverine هستند. Susquehanna، به عنوان دومین بازارگردان بزرگ، در همان دوره زمانی حدود 1.5 میلیارد دلار از طریق PFOF درآمد کسب کرده است. این درآمدها نشاندهنده اهمیت بالای PFOF در مدل کسبوکار بازارگردانهاست.
از سوی دیگر، اسپرد نیز بخش مهمی از درآمد بازارگردانها را تشکیل میدهد. به عنوان مثال، اگر یک بازارگردان روزانه 10 میلیون سهم را با میانگین اسپرد 0.01 دلار معامله کند، درآمد روزانه او از طریق اسپرد به 100,000 دلار میرسد. این درآمدها با توجه به حجم بالای معاملات و اسپردهای کوچک، به سرعت افزایش مییابند و میتوانند به مقادیر قابل توجهی در طول زمان تبدیل شوند.
بازارگردانها و تأمین نقدینگی
تأثیر بازارگردانها بر نقدینگی بازار
بازارگردانها نقشی حیاتی در تأمین نقدینگی بازارهای مالی ایفا میکنند. نقدینگی به توانایی خرید و فروش سریع داراییها بدون ایجاد تغییرات قابل توجه در قیمتها اشاره دارد. بازارگردانها با ارائه مداوم سفارشهای خرید و فروش در دو سوی بازار، نقدینگی را افزایش میدهند. این نقش به ویژه در بازارهای با حجم معاملات پایین یا داراییهای کممعاملهگر اهمیت دارد، جایی که نبود نقدینگی میتواند به نوسانات شدید قیمت منجر شود.
بازارگردانها با قرار دادن سفارشهای خرید و فروش نزدیک به یکدیگر، اسپرد قیمت (تفاوت بین قیمت خرید و فروش) را کاهش میدهند. این کاهش اسپرد باعث میشود که معاملات با هزینههای کمتری انجام شوند و سرمایهگذاران بتوانند به سرعت وارد یا خارج از موقعیتهای خود شوند. در نتیجه، بازارها پایدارتر و پیشبینیپذیرتر میشوند.
اهمیت نقدینگی در بازارهای مالی
نقدینگی در بازارهای مالی از اهمیت بالایی برخوردار است و به چند دلیل اصلی حیاتی است:
- تسهیل معاملات: نقدینگی بالا به معنای وجود خریداران و فروشندگان کافی در هر زمان است. این موضوع باعث میشود که معاملات به سرعت و با هزینههای کمتری انجام شوند.
- کاهش نوسانات: نقدینگی بالا به کاهش نوسانات قیمت کمک میکند. در بازارهای کمنقدینه، یک سفارش بزرگ میتواند باعث تغییرات شدید در قیمتها شود، اما در بازارهای نقدینه، اثر این سفارشها کمتر خواهد بود.
- بهبود کشف قیمت: نقدینگی بالا به بهبود فرآیند کشف قیمت کمک میکند. در بازارهای نقدینه، قیمتها به طور طبیعی و با توجه به عرضه و تقاضا تنظیم میشوند، در حالی که در بازارهای کمنقدینه، قیمتها ممکن است به صورت غیرمنطقی نوسان کنند.
- افزایش اعتماد سرمایهگذاران: نقدینگی بالا به افزایش اعتماد سرمایهگذاران کمک میکند. آنها میدانند که میتوانند به سرعت وارد یا خارج از موقعیتهای خود شوند بدون اینکه تأثیر قابل توجهی بر قیمتها بگذارند.
تاثیر بازارگردانها بر روی بازارهای مالی
بهبود قیمت (Price Improvement)
بهبود قیمت (Price Improvement) به حالتی اشاره دارد که بازارگردانها قیمت بهتری را نسبت به قیمتهای موجود در بازار برای سفارشهای خرید و فروش ارائه میدهند. این بهبود قیمت میتواند به شکل کاهش اسپرد یا ارائه قیمتهای جذابتر برای خریداران و فروشندگان باشد.
نقش بهبود قیمت در بازارهای مالی بسیار مهم است زیرا:
- کاهش هزینههای معاملاتی: با کاهش اسپرد، هزینههای معاملاتی برای سرمایهگذاران کاهش مییابد. این موضوع به سود سرمایهگذاران است و آنها را تشویق به انجام معاملات بیشتر میکند.
- افزایش رقابت: بهبود قیمت باعث افزایش رقابت بین بازارگردانها میشود. هر بازارگردان تلاش میکند تا قیمتهای بهتری نسبت به دیگران ارائه دهد تا سفارشهای بیشتری را جذب کند. این رقابت به نفع سرمایهگذاران است زیرا قیمتهای بهتری برای آنها فراهم میشود.
- بهبود کشف قیمت: بهبود قیمت به فرآیند کشف قیمت کمک میکند. بازارهای مالی با قیمتهای منصفانهتر و منعکسکننده شرایط واقعی بازار، عملکرد بهتری خواهند داشت.
- افزایش نقدینگی: بهبود قیمت به افزایش نقدینگی کمک میکند زیرا سرمایهگذاران بیشتری جذب بازار میشوند. نقدینگی بالاتر به معنای معاملات سریعتر و با هزینههای کمتر است.
در مجموع، بازارگردانها با تأمین نقدینگی و بهبود قیمت، به تثبیت قیمتها و کاهش نوسانات در بازارهای مالی کمک میکنند. این فعالیتها باعث افزایش کارآیی و اعتماد در بازارها میشود و سرمایهگذاران میتوانند با اطمینان بیشتری به معاملات خود بپردازند. نقدینگی و بهبود قیمت دو جزء اساسی در عملکرد صحیح بازارهای مالی هستند که بازارگردانها نقش کلیدی در تأمین آنها ایفا میکنند.
مدیریت ریسک و نوسانات بازار
بازارگردانها نقش مهمی در مدیریت ریسک و کاهش نوسانات بازار ایفا میکنند. آنها با خرید داراییها در زمانهایی که بازار تحت فشار فروش است و فروش داراییها در زمانهایی که تقاضا بالا است، به تثبیت قیمتها کمک میکنند.
ارائه قیمتهای منصفانه: بازارگردانها با استفاده از مدلهای ریاضی و الگوریتمهای پیچیده، قیمتهای منصفانهای برای داراییها تعیین میکنند. این قیمتها به عنوان مرجعی برای سایر معاملهگران مورد استفاده قرار میگیرد.
کاهش اثرات شوکهای بازار: در زمانهای بحران یا شوکهای ناگهانی، بازارگردانها با فراهم کردن نقدینگی اضافی، به کاهش اثرات منفی و جلوگیری از نوسانات شدید کمک میکنند.
بهبود فرآیند کشف قیمت
بازارگردانها با فعالیتهای خود به بهبود فرآیند کشف قیمت در بازارهای مالی کمک میکنند. کشف قیمت فرآیندی است که در آن قیمتهای عادلانه برای داراییها تعیین میشود.
تطابق سفارشها: بازارگردانها با جمعآوری و تطابق سفارشهای خرید و فروش از سرمایهگذاران مختلف، به تعیین قیمتهای منصفانه کمک میکنند. این فرآیند به سرمایهگذاران اطمینان میدهد که قیمتهای منعکسکننده اطلاعات موجود در بازار است.
ایجاد رقابت قیمتی: فعالیتهای بازارگردانها موجب ایجاد رقابت قیمتی بین معاملهگران میشود. این رقابت به بهبود کیفیت قیمتها و کاهش هزینههای معاملاتی کمک میکند.
ارائه ابزارهای مالی پیچیده
بازارگردانها نقش مهمی در توسعه و ارائه ابزارهای مالی پیچیده مانند مشتقات، آپشنها و قراردادهای آتی ایفا میکنند. این ابزارها به سرمایهگذاران امکان میدهند تا استراتژیهای معاملاتی پیچیدهتری را به کار بگیرند و ریسکهای خود را به طور مؤثرتری مدیریت کنند.
بازارگردانها با ایجاد و معامله ابزارهای مشتقه مانند قراردادهای آتی و اختیار معامله، به توسعه این بازارها کمک میکنند. این ابزارها به سرمایهگذاران امکان میدهند تا ریسکهای خود را پوشش دهند و استراتژیهای معاملاتی متنوعی را به کار بگیرند.
بازارگردانها با ارائه ابزارهای مالی متنوع، به افزایش کارایی بازارهای مالی کمک میکنند. این ابزارها به سرمایهگذاران امکان میدهند تا با توجه به نیازهای خاص خود، استراتژیهای معاملاتی مناسبی را انتخاب کنند.
تسهیل دسترسی به بازارهای مالی
بازارگردانها با فعالیتهای خود، دسترسی به بازارهای مالی را برای سرمایهگذاران خرد و نهادی تسهیل میکنند. این امر باعث افزایش مشارکت سرمایهگذاران در بازارها و بهبود عملکرد کلی بازارهای مالی میشود. بازارگردانها با کاهش هزینههای معاملاتی و بهبود کیفیت اجرای سفارشها به جذب سرمایهگذاران جدید و افزایش حجم معاملات کمک میکند.
در مجموع، بازارگردانها با ایفای نقشهای متعدد خود، به بهبود عملکرد و پایداری بازارهای مالی کمک میکنند. فعالیتهای آنها، از جمله افزایش نقدینگی، مدیریت ریسک، بهبود کشف قیمت، ارائه ابزارهای مالی پیچیده و تسهیل دسترسی به بازارها، باعث میشود که بازارهای مالی برای سرمایهگذاران جذابتر و قابل اطمینانتر باشند. این نقشهای حیاتی به تحقق اهداف کلی بازارهای مالی، از جمله کارایی، شفافیت و پایداری کمک میکند.
بزرگترین بازارگردانها و سهم آنها در بازار
معرفی بزرگترین بازارگردانها
در زیر به معرفی برخی از بزرگترین و شناختهشدهترین بازارگردانها در سطح جهانی میپردازیم:
- Citadel Securities: یکی از بزرگترین و پرنفوذترین بازارگردانها در جهان است که در طیف وسیعی از بازارهای مالی از جمله سهام، اوراق قرضه، ارزهای دیجیتال و مشتقات فعالیت میکند. Citadel Securities به خاطر استفاده از فناوریهای پیشرفته و الگوریتمهای معاملاتی پیچیده شهرت دارد.
- Virtu Financial: یک شرکت برجسته در عرصه معاملات با فرکانس بالا (HFT) است که در بازارهای مختلف از جمله سهام، اوراق قرضه، ارزهای دیجیتال و کالاها فعالیت میکند. Virtu به دلیل سرعت و کارایی بالای معاملاتش شناخته شده است.
- Jane Street: این شرکت به عنوان یک بازیگر اصلی در بازارهای مالی شناخته میشود که در معاملات الگوریتمی و بازارگردانی در بازارهای سهام، اوراق قرضه و ارزهای دیجیتال فعالیت دارد. Jane Street به خاطر رویکرد ریاضیاتی و علمی خود در معاملات شهرت دارد.
- Flow Trader: این شرکت به عنوان یکی از بزرگترین بازارگردانها در بازارهای اوراق بهادار و ETF شناخته میشود. Flow Traders به خاطر نقدینگی بالایی که در بازارهای مختلف فراهم میکند، معروف است.
نتیجه گیری
بازارگردانها نقشی حیاتی و غیرقابل انکار در عملکرد صحیح و کارآمد بازارهای مالی مدرن ایفا میکنند. این نهادها با تأمین نقدینگی، کاهش نوسانات، بهبود فرآیند کشف قیمت، و تسهیل دسترسی به بازارها، پایههای اساسی ثبات و کارآیی را در بازارهای مالی فراهم میآورند. فعالیتهای آنها از طریق اسپرد و PFOF، نه تنها به سودآوری خودشان منجر میشود، بلکه به کاهش هزینههای معاملاتی و افزایش اعتماد سرمایهگذاران نیز کمک میکند. در شرایط بحرانی مانند بحران مالی 2008 یا رویداد Flash Crash، نقش بازارگردانها در حفظ ثبات بازار و جلوگیری از فروپاشی کامل سیستم مالی برجستهتر میشود. با توجه به اهمیت روزافزون بازارهای مالی در اقتصاد جهانی، نقش بازارگردانها در آینده احتمالاً حتی مهمتر و پیچیدهتر خواهد شد.
پیشنهادات برای تازهواردان
برای تازهواردان به بازارهای فارکس و ارز دیجیتال، توصیههای زیر میتواند مفید باشد:
آموزش صحیح: پیشنهاد میکنیم که قبل از ورود به بازارهای مالی از منابع آموزشی معتبر مانند دوره “صفر تا هزار آموزش فارکس” محمد آهنگری اصل بهرهمند شوند. این دوره جامع، مفاهیم پایه تا پیشرفته بازار فارکس را پوشش میدهد و برای تمامی علاقهمندان به فعالیت در بازارهای مالی، بهویژه فارکس، منبعی ارزشمند محسوب میشود.